Alvast volgens de advocate van Ann Demeulemeester moet het gewraakte boek van Herman Brusselmans ook in het buitenland uit de rekken worden gehaald. Diens Nederlandse uitgever wil het vonnis eerst tegen het Nederlandse recht houden eer hij zich erbij neerlegt.

De uitspraak in beroep, dat Uitgeverij Guggenheimer, het jongste boek van Brusselmans, uit de rekken moet, geldt ook voor de exemplaren die in Nederland in de rekken liggen, met de imprint van uitgeverij Prometheus. In Vlaanderen staat er ,,Standaard uitgeverij'' op de omslag.
Over de vraag of de Nederlandse uitgeverij Prometheus gebonden is door een arrest over een boek van de Standaard Uitgeverij kan nog enig juridisch haartjepluk volgen. En zonder medewerking van de Nederlandse overheid zal de verwijdering lastig afgedwongen kunnen worden.
De rechter heeft het over ,,zwaar beledigende en vernietigende'' passages over ontwerpster Ann Demeulemeester. Wat haar advocate er toe aanzette om, naast schrapping, nu ook een financiële schadevergoeding te eisen.
Een reeks auteurs - o.a. Lanoye, Hemmerechts, Moeyaert, Palmen, Komrij - noemen de uitspraak een aanslag op de persvrijheid, en willen actie voeren. Zes feministes - Paula D'Hondt, Brigitte Grouwels, Rita Mulier, Paula Semer, Sabine de Bethune, Monika Triest - zeggen dan weer dat ,,Brusselmans zelf een gevaar is voor de persvrijheid omdat hij uit gewinzucht te ver gaat. Zijn behandeling van individueel herkenbare vrouwen is schokkend.''
Affaire-Brusselmans doet rustige boekenmarkt even deinen
ANTWERPEN - Het was maar een minderheid die zich donderdag zorgen maakte om de affaire-Brusselmans. Terwijl in stand 415C lange rijen kopers en enkele collega-auteurs hun steun aan Herman Brusselmans gingen betuigen, kuierde de massa rustig rond. De boekenbeurs rekent dit weekeind op zijn grootste toeloop, maar verwacht in totaal toch minder bezoekers dan vorig jaar. Met de helft van de beurs nog voor de boeg staat de teller op negentigduizend bezoekers. ,,Dat is hetzelfde niveau als vorig jaar'', zegt Wim De Mont van de Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen (VBVV). ,,Maar we verwachten geen groei: er komen veel minder schoolkinderen, omdat we een project hebben dat de Boekenbeurs in de klas brengt. Wat ons toch bij een 60.000 jongeren brengt.''
Donderdag was de Boekenbeurs open tot 22 uur. Die ,,Nocturne'' verliep al bij al rustig. ,,Er komt een heel specifiek publiek op af'', weet De Mont. ,,Je ziet dat gespecialiseerde stands plots meer aandacht krijgen.'' Nieuwe trends? Enkel de grote aandacht voor wetenschappelijke uitgaven trof hem. ,,Ik zie veel volk bij VUB Press en Acco. We gaan daarover enquêteren.''
Nee, hij had niet verwacht dat het vonnis tegen Brusselmans ook in beroep behouden zou blijven. ,,Het is tenslotte een roman. Dit gaat heel ver, vind ik.'' Of literatuur zich niet kan verblijden in de ontdekking dat ze blijkbaar toch nog gevaarlijk is? ,,Ja, dat wel, maar dat is niet meer dan een troostprijs.''
Kunst als gevaar, dat is wat Studio Brussel probeert te verkopen. Chantal Pattyn presenteert op locatie Club Brussel en vraagt aan diverse schrijvers en muzikanten hun mening. Tom Naegels, die net Meester Kader uit heeft, vindt dat er niets meer te ondermijnen is. Hij heeft basically een detective geschreven, is daarvoor in de Congolese geschiedenis gedoken, en wil doen nadenken.
Terwijl popgroep Das Pop haar nieuwe single ,,Electronica for lovers'' brengt, komen auteurs Tom Lanoye en Jeroen Olyslaegers aangezet. Lanoye raast in één woordenstroom over het mens-Demeulemeester, schetst het onbegrip van collega's Palmen en Komrij, sleurt er Tijl Uilenspiegel bij en oogst stormachtig applaus.
,,Is er dan echt geen begrip voor dat Ann Demeulemeester zich gekwetst voelt?'' probeert Pattyn schuchter. Olyslaegers negeert de vraag en gooit de slogan ,,onversneden fascisme'' in de ether.
Buiten de Erasmuszaal waait een rustiger wind. Regina Louf wacht in familiale kring op kandidaat-kopers van haar boek, maar zoals wel meer auteurs ervaart ze dat literair succes een modieus gegeven kan zijn. Bij Prometheus is Brusselmans inmiddels aangekomen. Pokergezicht, hij neemt plaats naast Lanoye, en signeert erop los. Een Nederlandse televisieploeg neemt Komrij mee. Literatuur is weer eventjes een gevaar.
Maar wat zijn de échte toppers van zo'n Boekenbeurs? Simpel gesteld: de hitparade. Ik noteer Donna Tartt, Manu Ruys, Bart Moeyaert, Geert Van Istendael, Tom Lanoye, Marc De Bel, Pieter Aspe en zeker Michel Houellebecq als maar enkele van de boeken die vlot weggaan. Geen revoluties. Bij de cd-roms is de Encarta-encyclopedie van Winkler Prins hét hebbeding. Strips? De nieuwe Lucky Luke, de nieuwe Thorgal, en zowaar Tiny leert tekenen.
Iets boeiender is te weten dat het boekje Lonen in Vlaanderen erg vlot over de toonbank gaat, en dat ook een Acco-werkje over leerstoornissen (Als leren pijn doet) gretig afgenomen wordt. En o ja, wie dacht dat Suske en Wiske nog steeds jong en wild zijn, moet vaststellen dat de Kiekeboe-stand véél meer lezertjes op zijn tapijt mag verwelkomen.
De Boekenbeurs heeft vandaag een themadag reisliteratuur en morgen een dag over joodse auteurs. Panelgesprekken handelen over lifestyle in deze eeuw, over België - de staat van politiek, over wat goede literatuur is en over fin de siècle. Charles Palliser overschouwt de eeuw in literatuur, Rutger Kop~land, Adriaan van Dis en Hans de Booij komen langs. En Herman Brusselmans natuurlijk.