Gent De schrijver ontvangt in zijn appartement. Hij is een minimalist. Een meter boeken naast de multifunktionele sofa, een stapeltje cd's bij een stereo-installatie. Een ingelijste poster van Het mooie kotsende meisje is zowat de enige dekoratie aan de oranje met bruine schaduwen-muur. De televisie, geen echt dure, staat centraal en zegt: ,,Ik ben hier het enige meubel van belang.'' Herman Brusselmans is een televisie-junkie. En hij voelt zich bedrogen door zijn dealers.
,,Als ik zie dat bepaalde critici, die ik altijd veel heb vergeven, de Vliegende doos positief bespreken, dan weet ik het niet meer'', steekt Brusselmans van wal. ,,Dat het klootjesvolk ernaar kijkt, daar kan ik mee leven, want dat is toch te dom om te helpen donderen. Een kinderprogramma om acht uur in prime time, dat vind ik op zich al heel erg. Binnen tien jaar krijgen wij als volwassen intellektuelen nog een goed programma om drie uur 's nachts.''
,,Na dat absolute rotprogramma van Bart Peeters, is Gaston Berghmans aan de beurt, van wie iedereen nu plotseling beweert dat hij een goed akteur is, die Otello en Hamlet aankan.''
,,Daarna staat daar weer Bart Peeters met zijn Liegende doos. Hij komt wat de show stelen met het soort cabaretachtig gedoe, waar ze in de jaren twintig in Duitsland al eens een oorlog om begonnen zijn. En die wordt goed bevonden. Niet alleen door het volk, maar ook door de critici.''
De Bart Peeters-maffia noemt hij het. Brusselmans kan er zich dik in maken, maar er zijn grenzen. Hij wil weg uit Vlaanderen. Voor het weer, want de regen speelt zijn reumatische knie parten en de jonge god van de vaderlandse literatuur wordt alweer een dagje ouder. Ook voor de mentaliteit. Brusselmans zegt geen vluchtheuvels meer te zien waar hij zich met zijn redelijkheid kan nestelen. Hij heeft een huisje in Zuid-Frankrijk op het oog. ,,Den Uytterhoeven'' heeft het hem aangeraden. ,,Van de Zuidfranse Bart Peeters versta ik misschien toch maar de helft en kan ik mijn tv direkt uitzetten.''
De komst van Ka2 en VT4 in februari bracht geen soelaas. ,,Ka2, de enige zender waarop nog iets alternatiefs mogelijk was, heet nu Kanaal 2. Wat krijgen we nu? Afleveringen van het Rad van fortuin en heruitzendingen van de zogenaamde kwaliteitsserie Bex & Blanche, met Ann Peeters, die met een waaier haar vapeurkes staat weg te wuiven. In een volgende faze krijgen we de nieuwe afleveringen van Nonkel Jef op VTM en heruitzendingen van de oude afleveringen op Kanaal 2.'' Guido & Mike ,,Het zag er allemaal mooi uit: de twee nieuwe zenders zouden mikken op het unserved audience. Maar ongeacht de kwaliteit van het programma, wordt het afgevoerd. Want zo zijn ze dan wel: het unserved audience moet minstens met twee miljoen zijn; als er maar 80.000 kijken, vliegt het uit de eter.''
,,VTM heeft macht. Zijn politiek is er een van liegen en bedriegen, in de wetenschap dat het volk toch alles pikt. Als er morgen een nieuwe Hitler opstaat, zal hij Mike Verdrengh en Guido De Praetere onmiddellijk aanstellen als de nieuwe Goebbels. Die mannen zouden dat heel goed doen.''
,,Wat Goedele Liekens brengt, vind ik wel goed. Zij is een van de weinige toffe grieten hier in Vlaanderen. Hoe langer je ermee babbelt, hoe meer je inziet dat die seksuologie inderdaad een vak is waar zij verdomd veel van afweet. Ik ben trouwens een beetje verliefd op haar. Goedele moet opboksen tegen dat hele VTM-gedoe, zij moet in het panel van Wie van de drie? zitten omdat zij toegevingen moet doen om haar eigen programma te kunnen behouden.''
,,Een olifant op een fiets, een aap met een hoed op en Dehaene op een stier. Het is erg als dat moet overblijven van een jaar. Het heeft 'den dikken' natuurlijk elektoraal wel goed gedaan, maar ik vind dat de politici boven het volk moeten staan. Als er één vak is waarvan de uitvoerders hun job ernstig moeten nemen, dan is het toch wel de politiek.'' Willy ,,De kloof tussen de politiek en de burger verkleinen? Het interesseert me niet of Jean-Luc Dehaene een gewoon mens is. Wat me wel interesseert is hoe hij de werkloosheid gaat oplossen. Door geen das aan te doen of je als een boer te gedragen, verklein je de kloof niet. Het is gewoon een flagrant gebrek aan stijl.''
,,Als onze politici dan al eens de kans krijgen om de uitstraling van België in Europa te verhogen, dan zit je daar weer met een pipo als Willy Claes die het om zeep helpt. Die heeft niet alleen boter op zijn kop maar ook in zijn haar. Die Agusta-affaire op zich doet me niets. Het feit dat het allemaal verdoken gebeurt en de domme manier waarop het allemaal uitkomt, daar word ik pas doodziek van.''
,,Ik heb veel meer bewondering voor een politicus die liegt en bedriegt, maar waarvan niemand het ooit te weten komt. De mens is nu eenmaal slecht. Maar als je slecht bent, doe het dan met stijl en ga niet op een stier zitten, geld in brand steken of schieten op dolfijnen in Joegoslavië.''
,,De Belgische politicus ontbreekt stijl. Berlusconi en Tapie, dat is krapuul, maar dan wel krapuul met stijl. Bij ons heb je enkel gasten die stijl zouden willen hebben. Di Rupo probeert het met een vlinderdasje maar als je hem ziet, denk je toch ook dat hij thuishoort in een instituut voor mentaal minder validen.''
,,Ik heb het dan nog niet eens gehad over Tobback. 'Ik leg mijn kop voor de tgv', weet je wel. Een jaar later zegt hij dat hij eigenlijk zijn klein teentje bedoelde en nog een jaar later heeft hij het er nooit over gehad.'' Gilles ,,Alles hangt samen. De slapheid van België en Vlaanderen manifesteert zich ook in het voetbal. Er zullen altijd goede voetballers worden geboren; het zijn de leiders die niet deugen. De kompetitie wordt geleid door absolute nietsnutten. Daardoor kweek je ook een ras van nietsnutten op het veld.''
,,Nederland brengt persoonlijkheden voort: Cruyff, Van Basten, Gullit en nu Bergkamp en Helder. Van de Belgen zit Marc Degryse nu en dan eens op de bank bij Sheffield en Philippe Albert heeft zijn knieën stukgespeeld na een half seizoen Newcastle.''
,,Bij ons krijgt Gilles De Bilde na vijftien wedstrijden eerste klasse de gouden schoen. Zo ongelofelijk fantastisch is hij nochtans niet: hij heeft geen rechtse voet en heel weinig startsnelheid. Typisch voor ons voetbal is Danny Boffin. Als je hem ontmoet, zou je hem zo vijf frank geven of vragen wanneer hij zijn plechtige kommunie doet. Nu heeft hij zo'n dwaas ringetje in zijn oor en tatoeages op zijn lijf. Zet een betonnen paal midden op het plein en hij loopt er na de tweede minuut tegen.''
,,Als ik een topploeg mag organizeren, dan mag Boskamp hoogstens de lijnen witten. Als ik hem hoor praten, dan denk ik, jongen toch, doe eens die vod uit uw mond. Die heeft jaren bij RWDM gespeeld, werkt nu in Brussel maar kan nog altijd geen woord Frans. Boskamp heeft natuurlijk sukses, maar dat is niet moeilijk in de Belgische kompetitie. Als ge een boer zijt, is het okee, een gentleman als Neumann vliegt onmiddellijk aan de deur.''
,,Michel Verschueren denkt dat hij dé man van het Belgisch voetbal is, maar die stelt niets voor. Anderlecht koopt spelers om ze op de bank te plaatsen of bij de reserven te laten spelen. Op die manier kan Club Brugge ze niet kopen. Het is kompetitievervalsing, een dédain ten opzichte van het publiek. Luc Nilis, ik heb het nochtans niet voor die gast, die kan pas voetballen. Wat hij nu samen met Ronaldo bij PSV laat zien, heb ik hem nooit bij Anderlecht of de nationale ploeg zien doen. Dat is toch niet toevallig?'' Herman Brusselmans geeft halverwege het interview toe misschien een beetje scherp te zijn. Maar dat zit hem in het bloed. Een enfant terrible, een beetje zoals John Lennon, zijn grote idool. Zelfs het middelmatige nieuwe singeltje van de opnieuw tot leven geroepen Beatles, vindt de schrijver goed. ,,Als de Beatles in 1995 met een enorme reklamecampagne poen proberen te scheppen, dan zij het zo. Je mag dat niet vergelijken met de Rolling Stones, ook terug dit jaar. Wat ik daarin zie, is niet meer dan vijf oude jeanetten op een groot podium.''
,,Ik ben net als Lennon geboren op 9 oktober. Ik weet nog heel goed wat ik aan het doen was toen ik het nieuws van zijn dood hoorde. Ik stond aan het doplokaal in Hamme en moest even gaan zitten. Toen ik bijkwam, was het loket dicht. Het heeft me nog een vermaning gekost.''
,,Het verschil tussen Lennon en mij is dat zijn wijf niet deugde. Hoe ik dat weet? Ik lees alle Beatles-biografieën en ge ziet dat trouwens direkt op haar gezicht.''
,,Dat Helmut Lotti meer platen verkoopt dan de Beatles, is heel erg. Ik heb niks tegen die jongen. Maar hij maakt waardeloze muziek en dan hoor je overal dat er een nieuwe ster in de klassieke muziek is opgestaan. Die jongen wordt dan vergeleken met de grote Pavarotti, die ook al niks kan. Wat zit daar achter?''
Ook in 1995 viel Herman Brusselmans geen grote literaire prijs te beurt. Toch ziet hij zichzelf als de belangrijkste Europese schrijver van het ogenblik. Hugo Claus beschouwt Brusselmans als een tweederangsfiguur, en nieuwe revelatie Paul Mennes moet zichzelf nog bewijzen. ,,Mennes draagt zo'n Amerikaans klakske, het is een jeannet en hij zegt tegen iedereen dat Jos Vandeloo niet kan schrijven. De heren critici vinden dat geweldig.''
Erkenning krijgt Brusselmans in de verkoop van zijn boeken. Vooral de twee pockets met verzameld werk vliegen als zoete broodjes over de toonbank. ,,Ik ben totaal miskend door de zogenaamde kenners, maar dat interesseert me niet. Ik heb geen ambitie om op een zolderkamertje met fluwelen handschoenen en een ganzepen een hoop zever te schrijven, zodat ze binnen 200 jaar een straat naar mij noemen.''
,,Op het moment kan ik maar één ding zeggen: la littérature, c'est moi.'' Brusselmans doet zijn twintigste sigaret uit en gaat achteroverliggen in de zetel. Hij barst uit in een schaterlach.