De fouten is een merkwaardige Brusselmans. Vol absurdistische ongein, natuurlijk. Maar met een aarzelende zoektocht naar een nieuwe vorm én plots rondspokende tristesse.

We staan er te zelden bij stil. Maar soms moet het een kruis zijn om Herman Brusselmans te heten. Elke nacht weer aan die schrijftafel in je loft doorbuffelen aan een nieuwe roman. Kwestie van je debiet van minstens twee boeken per jaar te blijven garanderen.

Brusselmans te heten
Daarbovenop zeven columns vol ongein, voetbalpronostieken of door de mangel gehaalde BV's afscheiden voor krant tot week- en maandblad, van Woef tot Humo. Serieel grappig zijn in de jury van De slimste mens. Een dieet van drie pakjes sigaretten per dag en te weinig groenten. Elke date laten registreren door de societyrubrieken. Je nieuwe Amsterdamse 25-jarige geliefde (Lena is de naam) voldoende pamperen ('Ik lig liever met haar in bed dan met een vrouw van 72', zeg je in Dag Allemaal). Je zorgen maken over je vergrijzende, lange haardos, nu ook Ilja Leonard Pfeijffer je in dat segment naar de kroon steekt. De media ontwapenend eerlijk onderhouden over je erectieproblemen - om maar te zwijgen van je etalagebenen, wintertenen of aambeien.

Het is een zwaar bestaan, waarvan we meer weten dan ons lief is. Of is Brusselmans' soms ontluisterende eerlijkheid in wezen een pantser?

Ook in zijn nieuwe (eenenzeventigste?) roman De fouten voert hij de maskerade ten top. Werkelijkheid en fictie houden elkaar in een merkwaardige wurggreep. Met zijn chique rode leeslint en strakke roomkleurige cover met zwart-rode belettering mikt het boek op grotere respectabiliteit. En dat lukt nog ook, al haalt de bewuste spellingfout op de cover alle ernst snel onderuit.

Griet Okselvocht
Telkens wanneer hij het sérieux toelaat, gebeurt er iets fascinerends
Brusselmans neemt het in De fouten op tegen zijn obscure biograaf Johannes Huyghe, die aanstalten maakt om zijn boek HB, de jonge jaren uit te brengen bij uitgeverij Parenthèse. Voortijdig krijgt Brusselmans het van onjuistheden wemelende onding in handen. Zin voor zin gaat de schrijver de boude beweringen weerleggen. Zoals: 'De eerste echte vriendin van Herman Brusselmans was Arlette Duerinck, een veertienjarig meisje uit een gebroken gezin'. ('Lulkoek. Ze heette Paulette Vlerick, ze was 15 jaar, en ze was de enige dochter van heel standvastige ouders.').

Al spoedig ontspoort het boek in een bataljon van vertrouwde banaliteiten en burleske joligheid en gaat Brusselmans als vanouds loos in scabreus bochtenwerk (ooit gehoord van de vereniging Urinoirs voor Hoeren?). Hamme en omgeving krijgt een eersteplansrol. Ook voor Brusselmans is zijn jeugd als zoon van een veehandelaar een onuitputtelijk reservoir, al weet niemand nog waar precies de klepel hangt.

Tussendoor drijft de auteur zijn reeds aanzienlijke personagesaantal duchtig omhoog. En Griet 'Okselvocht' Op de Beeck deelt opnieuw in de brokken.

'Fenomenale meligheid', noemde Özcan Akyol het onlangs in de Volkskrant. Absurdistische herhalingsoefeningen, zuchten anderen. Al blijft het raadselachtig waarom Brusselmans het sérieux niet vaker toelaat. Telkens wanneer dat wél het geval is, gebeurt er tegenwoordig wéér iets fascinerends in zijn proza.

Ook in De fouten, dat qua vorm eveneens een buitenbeentje in zijn oeuvre vormt. Peuter je de lagen lol weg, dan stuit je op een opvallend melancholisch getinte Brusselmans, die nog helemaal niet in zijn huidige verliefdheidsroes vertoeft. Soms in één enkele alinea verandert hij van register en prakkeseert hij fraai over de liefde: voor de nooit te overtreffen Phoebe, stilzwijgende ex Mona en potentiële geliefde Alathea, die te zelden terug sms't: 'Ik denk dat we samen bezig zijn aan het creëren van een leeglopende ballon. Ik mag dit meisje heel graag maar het beleven van een diep woelende verliefdheid met mij als object is niet een van haar wensen.' Tja. 'De liefde komt altijd te laat, zeker nadat ze eerst te vroeg is gekomen.'

De slotpagina's van dit boek - waarin Brusselmans drie hoofdzaken 'het verleden, de literatuur en de liefde' laat samenvloeien met een crimi - zijn overigens ijzersterk.

Herman Brusselmans praat over De fouten met Katrijn Van Bouwel op 1 november om 12u45 in het WPG-café op de Boekenbeurs.