Welkom

ROTTERDAM - Met Herman Brusselmans weet je maar nooit. Dus gingen de filmmakers die zomermiddag niet helemáál met een gerust gevoel richting Gent. "Herman kan een loopje met je nemen", zegt Matte Mourik, editor van de film Ademen om niet te stikken. "Of hij verzandt in one-liners waar je verder niet zoveel mee kunt. Je moet maar afwachten hoe Je moet maar afwachten hoe zijn pet staat. Dus ik was wel blij dat het goed ging. Het werd een echt gesprek en het ging ook nog ergens over." Regisseur Erik Brusse: "Brusselmans was ook blij dat hij een keer over zijn schrijverschap en zijn boeken kon praten. Herman is natuurlijk een man met kleurrijke meningen over van alles en nog wat, dus wordt hij te pas en te onpas voor allerlei talkshows en tv-panels uitgenodigd. Daar is hij nu toch een beetje moe van. Daar komt bij dat er nog nooit een film over zijn werk was gemaakt, dus hij zag het wel zitten." Ademen om niet te stikken is inderdaad een verrassend ernstig filmisch portret van Brusselmans geworden. De populaire Vlaamse auteur (1957) laat zich nu eens zien als een bevlogen schrijver en een getourmenteerd mens. Van Simon Vestijk werd gezegd dat hij sneller schreef dan God kon lezen, maar toen was Brusselmans nog niet geboren. Die schrijft in zo'n razend tempo dat het lijkt alsof de duivel hem op de hielen zit. Sinds zijn debuut in 1982, twintig jaar geleden dus, verschenen van zijn hand 32 romans en verhalenbundels. Alleen al dit jaar kwamen er twee romans uit, De kus in de nacht en Mank. Van een writer's block heeft Brusselmans dan ook nog nooit gehoord. Zo blijkt ook uit deze korte, sobere film, een interview versneden met een handvol sfeerbeelden. Waarin Brusselmans zijn gal spuit over de literaire kritiek, die hem óf niet serieus neemt óf verwijt dat hij niets te melden heeft. Over de beperkte verhalende kracht van zijn romans - in de meeste boeken gebeurt inderdaad erg weinig - zegt de schrijver: "Er zijn heel slechte boeken geschreven over de Tweede Wereldoorlog en fantastische boeken over zoiets als een fles melk. Ik behoor tot de categorie schrijvers die het laatste kan. Ik sta in de traditie van Gerard Reve, die ook niets meemaakt, behalve dan dat-ie zit te schrijven." Regisseur Erik Brusse beschouwt de eerder dit jaar verschenen roman De kus in de nacht als een keerpunt in het oeuvre van Brusselmans. "Daarvoor schreef Herman toch hoofdzakelijk over zijn eigen ledigheid, verveling en zijn relaties met vrouwen. In De kus laat hij zich van een andere kant zien, meer geëngageerd. Hij schrijft bijvoorbeeld over de verwendheid en slapte van de hedendaagse jeugd." De schrijver zelf: "Ik sta zeer kritisch tegenover alles en iedereen. Ik hou niet van de meeste mensen. Neen, ik haat de meeste mensen." Vooral lelijkheid en domheid moeten het ontgelden. "Domme mensen zijn slechte mensen", vindt hij eenvoudig. Brusselmans is een gekwelde geest. Zegt hij zelf. "Het kost me iedere dag de grootste moeite om daarmee te leven." Hij zwoer de drank af om zich staande te houden. Dat is waarschijnlijk ook de reden dat deze angry young man al 45 mocht worden. Jimi Hendrix, Jim Morrison en Kurt Cobain hebben het dan ook niet goed begrepen, zegt de schrijver. "Stik niet in je braaksel op 27-jarige leeftijd en schiet je niet voor je kop waar je kleine dochtertje bij is. Word tachtig! Ik hou niet van die zogenaamde kunstenaars die zichzelf om zeep helpen. Kijk, ik ben ook niet helemaal zuiver in het hoofd, maar intussen schrijf ik wel 500 boeken als het even kan." En, alsof hij zichzelf toespreekt: "Je moet doorgaan, in leven blijven, dat is waar het op neer komt. Je moet ademen om niet te stikken." Ademen om niet te stikken, gemaakt door Yvette Benningshof, Erik Brusse, Matte Mourik en Raymond van der Kaaij. Te zien op donderdag 21 november (19.30 uur) in zaal 3 van het collegezalencomplex van de KUN, Mercatorpad 1 in Nijmegen. Informatie: www.wintertuin.nl