Welkom

Michel Flamée is het ermee eens: niet op de rug van Ann Demeulemeester. Maar, betoogt hij, ook niet achter de rug van Herman Brusselmans DE verklaring van modeontwerpster Ann Demeulemeester ,,Voer debat niet op mijn rug'' (DS 10 november) slaat spijkers met koppen.
Zij is radicaal tegenstander van censuur en van beknotting van vrije expressie en meningsuiting. De bescherming van menselijke waarden en rechten acht zij echter even belangrijk, zodat zij het noodzakelijk vond dat het afwegen van deze fundamentele zaken zou worden gedaan door een bevoegde instantie.
Demeulemeester heeft gekozen voor het voorleggen van het geding aan een kortgedingrechter, en wel op eenzijdig verzoekschrift, met uitsluiting dus van een der meest fundamentele rechten van de mens, te weten het recht van verdediging.
Om de rechters ervan te overtuigen dat de procedure eenzijdig mocht verlopen, betoogde Ann Demeulemeester, blijkbaar met succes, dat een procedure op tegenspraak te geruchtmakend zou zijn. Alsof de beoogde maatregel, een verbod van verspreiding van het gelaakte boek op de boekenbeurs, eenmaal toegekend, ongemerkt zou kunnen voorbijgaan.
Herman Brusselmans werd tot na de eerste uitspraak van 29 oktober van het hof van beroep van Antwerpen onwetend gehouden over het bestaan van het geding en kon dus zijn verweermiddelen niet laten gelden. Bovendien heeft die procedure voor gevolg dat Brusselmans geen mogelijkheid van beroep is gegund, terwijl Demeulemeester hier wel van genoot. Van eerbiediging van fundamentele rechten gesproken.
Brusselmans tekent verzet aan tegen dit arrest en verschijnt aldus op 3 november voor de eerste keer voor de appelrechters die al een omstandig gemotiveerd arrest velden op 29 oktober. Op tegenspraak herhalen deze rechters haast woordelijk de motivering uit hun eigen arrest van 29 oktober.
Hoe kon het ook anders. Je gaat niet op 29 oktober uitvoerig stellen dat bescherming van privacy kan prevaleren op vrije meningsuiting en zelf op 3 november oordelen dat zulks niet kan. En daar ging het precies over. De stelling van Ann Demeulemeester over dit rechtspunt was op 29 oktober, zonder dat enige tegenspraak daarover was mogelijk geweest, definitief beslecht.
Ter zake van vrijheid van meningsuiting heeft de grondwetgever uitdrukkelijk gesteld dat geen censuur duldbaar is. Beweren, zoals de appelrechters het deden, dat hieraan is voldaan omdat de betrokken boeken waren gedrukt en zelfs gedeeltelijk verspreid, is een lachertje. De censuur staat er doordat de beslissing belet dat het bericht elke potentiële lezer bereikt.
De grondwetgever heeft er, door censuur te verbieden, voor gekozen ingeval van betwisting niet een kortgedingrechter, die bij hoogdringendheid moet uitspraak doen zonder elk argument haarfijn uit te pluizen, maar een bodemrechter te doen beslissen, precies omdat de afweging zo delicaat en dus niet evident is. Die beslist dan niet over de opportuniteit van censuur, maar wel over eventuele schadevergoeding.
Aan een rechter de mogelijkheid overlaten censuur te verrichten, vereist dat hij een afweging verricht op grond van de, eigenlijk zijn, religieuze, ethische of maatschappelijke overtuiging. DE motor voor ontwikkeling van die overtuigingen is echter precies de vrijheid van meningsuiting. Perken hieraan stellen, zelfs uit hoofde van bescherming van andere fundamentele rechten, heeft voor gevolg dat een subjectieve heersende religieuze, ethische of maatschappelijke overtuiging prevaleert. Dat het vrijwaren van de meningsuiting leidt tot uitspattingen wordt dan ook bewust door de grondwetgever meegenomen.
De appelrechters, gedreven door een begrijpelijke golf van wrevel over het havenbargoens van Brusselmans, hebben zich laten verleiden tot het hanteren van het in allerhande andere kortgedingen gebruikelijke afwegingsmodel, terwijl deze beoordelingsmethode hen juist ontzegd is door de grondwetgever in het belang van handhaving van de mogelijkheid van maatschappelijke evolutie.
Laat geen misverstand rijzen. Brusselmans wijze van omspringen met personages, wordt door velen - terecht - als zeer kwetsend ervaren. Is Brusselmans zich bewust van de psychische schade die hij, ook al is het in een enkel geval, kan aanrichten?
Het valt te hopen dat het gecommentarieerde avontuur hem doet nadenken over de menselijke dimensie van zijn pennespinsels, ook al heeft hi...


Gerelateerde boeken:

De procedure van de European Jewish Association (EJA) tegen schrijver Herman Brusselmans is nu ook in beroep voor de Gentse kamer van inbeschuldigingstelling afgewezen. Eerder deze week werd de schrij ...

De Kamer van Inbeschuldigingstelling in Gent heeft donderdag een klacht van de European Jewish Association (EJA) tegen Herman Brusselmans onontvankelijk verklaard. De organisatie wou de schrijver aank ...

De klacht van de European Jewish Association (EJA) tegen auteur Herman Brusselmans is ook door de Kamer van Inbeschuldigingstelling in Gent onontvankelijk verklaard. Eerder deze week is de schrijver o ...

H et moet een ongemakkelijke situatie opleveren voor een columnist die plots, na een klacht van een religieuze of maatschappelijke organisatie, zijn stuk niet meer door de lezers maar door een rechter ...

"Ik word zo woedend dat ik iedere Jood die ik tegenkom een puntig mes los door de keel wil rammen", schreef hij. Volgens de rechtbank in Gent valt dat binnen de vrijheid van meningsuiting.

Herman Brusselmans is over de hele lijn vrijgesproken in de zaak rond zijn Humo-column. Het Joods Informatie en Documentatiecentrum (JID) had Brusselmans voor de rechtbank gedaagd voor onder meer nega ...

Na de vrijspraak in een andere zaak begin deze week riskeert Herman Brusselmans ook geen straf meer in de zaak versus de European Jewish Association (EJA). Die organisatie had een klacht aangespannen ...

De Belgische schrijver Herman Brusselmans geeft aan mogelijk voorzichtiger te zijn in toekomstige columns na vrijgesproken van haatzaaien.