Welkom

Hof vindt bescherming goede naam belangrijker dan vrije meningsuiting

"De publicatie van dit boek is een misbruik van het recht op de vrije meningsuiting. Het gaat hier om een ongebreidelde belediging van een privé-persoon, die niet kan worden toegelaten." Om die redenen besloot het Antwerpse hof van beroep gisteren zijn eerdere uitspraak te bekrachtigen. Herman Brusselmans' roman Uitgeverij Guggenheimer blijft verboden.

HET verzet van de auteur, Herman Brusselmans, en diens uitgever tegen het verkoopverbod van Uitgeverij Guggenheimer heeft geen zoden aan de dijk gezet. Het verbod kwam er vorige week op vraag van modeontwerpster Ann Demeulemeester. Die voelde zich vernederd door passages in het boek waar ze met naam genoemd was.
Het hof van beroep is van mening dat Ann Demeulemeester recht heeft op de bescherming van haar privacy en goede naam. Daar weegt zelfs het recht op de vrije meningsuiting niet tegen op. De voorzitter van de rechtbank, Nico Snelders: "Het recht op de vrije meningsuiting is niet absoluut. Het is onderworpen aan beperkingen zoals de bescherming van de goede naam." Van censuur wil hij dan ook niet horen.
De uitgevers, Prometheus en Standaard, en de boekhandel Standaard krijgen nu veertien dagen de tijd om de gewraakte roman uit de handel te nemen. En Ann Demeulemeester moet binnen die tijd een bodemprocedure beginnen.
Dan is het aan de rechter in eerste aanleg om definitief uit te maken of Uitgeverij Guggenheimer nog in de huidige vorm - dus met de Demeulemeester-passages - op de markt mag komen.
Voor de Boekenbeurs is het dan al te laat. Daar is de hele voorraad met exemplaren al eerder weggenomen. Alleen de vorige titels met het curieuze personage Guggenheimer zijn daar nog verkrijgbaar. In alle boekwinkels van de Standaard-keten is de voorraad ook weggenomen.
Wegens de dringendheid van het verkoopverbod heeft Standaard Uitgeverij, de distributeur, niet kunnen verhinderen dat er hele pakketten naar andere boekhandels gegaan zijn. Ook in Nederland ligt het gewraakte boek nog met hoge stapels in de rekken van de winkels.
De raadsvrouwen van Ann Demeulemeester, de tandem Van Overloop-Beeusaert, waren gisteren opgetogen met de uitspraak maar toonden respect voor het recht op vrije meningsuiting: "Als kunstenares is onze cliënt natuurlijk ook voor dat recht. Maar het is een afweging van belangen. Je kunt voor de vrije meningsuiting zijn, maar je hoeft geen pletwals over je heen te laten gaan."
"We gaan die bodemprocedure natuurlijk voeren. We vinden dat onze grondrechten geschaad zijn en vragen herstel. In natura. Onze vraag zal zijn om de gewraakte passage te schrappen."
Meester Eric Van der Mussele, de advocaat van Herman Brusselmans, reageert verbijsterd op de beslissing: "Volgens dit hof is scheldproza in Vlaanderen blijkbaar niet meer toegelaten en komt er een einde aan een literaire traditie die al meer dan vijfhonderd jaar bestaat." Zijn partij beraadt zich over verdere stappen. "Ondertussen zullen we het arrest braafjes naleven."
In een eerste reactie liet Herman Brusselmans weten dat hij geen spijt heeft van zijn boek, maar dat de gebeurtenissen wel van invloed zullen zijn op wat hij in de toekomst doet.
Hetgeen Carlo Van Baelen, de pasbenoemde directeur van het Fonds van de Letteren, zorgen baart. ,,Ik kan de zaak niet beoordelen, want ik heb de tekst niet gelezen. Het blijft een kwestie van afwegen. Maar als de feiten ertoe leiden dat een auteur preventief aan zelfcensuur gaat doen, wordt het moeilijk. Dan komt hij toch wel heel erg onder druk te staan. Het is gevaarlijk als hij zich beperkt weet door personen en grenzen. Want wat zijn de grenzen?"
Op de Boekenbeurs heerste er in de vooravond verwarring. Mensen stonden in rijen te wachten op signeersessies die maar niet aanvingen. Auteurs hadden zich spontaan in een spoedberaad verzameld om te overleggen over de gebeurtenissen. Onder hen Tom Lanoye, Jeroen Olyslaegers, Conny Palmen en Gerrit Komrij.
In de Erasmuszaal zei Tom Lanoye in een interview aan Chantal Pattyn (Club Brussel) dat het al lang niet meer over het boek gaat, maar over iets veel groters: "Er is een karakterproces van Brusselmans gemaakt, zowel als publieke figuur als de manier waarop hij schrijft."
Volgens Lanoye zijn er drie ele...


Gerelateerde boeken:

Herman Brusselmans lijkt een nieuwe man sinds de geboorte van zijn zoon Roman. De schrijver stopte met roken (of toch voor even), zette de schaar in zijn lange haren en heeft nu ook een nieuwe bril. D ...

Optiek Porteman uit Ieper kreeg met Herman Brusselmans een opmerkelijke klant over de vloer. De schrijver kocht meteen niet één, maar twee brillen. ?Wie weet verschijnen we in zijn volgend boek?, lach ...

BRUSSELMANS «Ik krijg veel aanvragen, de meeste weiger ik. Maar het eerste seizoen van ?Zingen is goud? sprak me wel aan. Bent weet niet welke gasten zijn schildersatelier zullen betreden, en dat ...

Vrijdag is de affiche van de Gentse Feesten 2024 bekendgemaakt. De Gentenaars kunnen beginnen aftellen naar het tiendaagse volksfestival. Wij tellen mee af.

Herman Brusselmans gaat iedere week op zoek naar het verhaal achter een opvallende kop in de krant of op een nieuwssite. Deze week: ?Tweede zeearend geboren in natuurgebied De Blankaart.? ?Je kunt pad ...

Op woensdag 1 mei bezoekt auteur Herman Brusselmans de bibliotheek van Geel voor een boeiende avond. Hij zal in gesprek gaan met zijn goede vriend en literair journalist Roderik Six over zijn recentst ...

Met Herman Brusselmans, die voor de gelegenheid nog eens aanschoof. En dat zullen we ook meteen geweten hebben, want een blad voor de mond neemt de analist nog steeds niet. Herman Brusselmans ...

In augustus 2023 zei schrijver Herman Brusselmans in een interview met De Morgen dat de literatuur dood is? "Schrijvers hebben zichzelf irrelevant gemaakt", zei hij. Maar wat bedoelde hij daar nu ...